Chó Maltese (Malta), hay còn được gọi ngắn gọn là chó Mal, chúng là một trong những giống chó cổ xưa nhất của các giống chó Toy (các giống chó có chiều cao dưới 25 cm). Chó Maltese nổi bật và được yêu thích làm chó cảnh bởi bộ lông trắng dài. Maltese là một trong những giống chó luôn cần phải có “bạn đồng hành”. Chúng đặc biệt được sinh ra là để yêu và được yêu.
1 – Nguồn gốc Giống chó Maltese là một trong những giống chó cổ xưa nhất của các giống chó Toy (các giống chó có chiều cao < 25cm, bao gồm phốc, poodle, chihuahua…) ở châu Âu.
Chúng xuất hiện từ ít nhất hơn 2000 năm trước, loài chó này được các thủy thủ tìm thấy ở vùng đảo Malta ở khu vực Địa Trung Hải. Loài chó này đã được tồn tại từ thế kỷ thứ 5 trong các nền văn hóa lớn đầu tiên của Hy Lạp, Rome và Ai Cập. Họ thậm chí còn tin chúng là con vật của thần thánh và xây cất những ngôi mộ hoành tráng khi chúng qua đời.
Chó Maltese âm thầm phát triển trong hơn 1 thiên niên kỷ quanh khu vực Địa Trung Hải cho đến thế kỷ 15, khi chúng tìm được vị trí vững chắc trong giới quý tộc Pháp. Sau đó đến quốc đảo Anh vào thế kỷ 16 dưới thời vua Henry VIII, và trở thành giống chó yêu thích của quý tộc Anh và nhiều đời Nữ Hoàng.
Các nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ và nhà sử học cổ đại, trong đó có nhà triết học Aristote, đã biến giống chó thành trở thành huyền thoại qua các tác phẩm nổi tiếng của mình.
Tuy nhiên, đến thế kỷ 17 – 18, chó Maltese đã gần như tuyệt chủng do các nhà lai tạo cố gắng làm vừa lòng giới quý tộc bằng cách lai tạo cho giống chó Maltese nhỏ hơn, chỉ bằng kích thước 1 con sóc. Sự lai tạo này đã làm mất đi nguồn gen tinh khiết và khiến chó Maltese gần như biến mất.
Sau nhiều nỗ lực khôi phục giống và bảo tồn, chó Maltese dần hồi phục vào giữa thế kỷ 18, và phát triển bùng nổ vào thế kỷ 20 trên đất Mỹ. Giống chó Maltese được Hiệp hội chó giống Mỹ công nhận vào năm 1888.
Loài chó Maltese là tổ tiên trực tiếp của các dòng chó Bichon Frise, Bolognese, Havanese.
Chó Maltese được đưa vào nuôi ở Việt Nam vào khoảng đầu năm 2008, nhiều khả năng được nhập vào qua đường Trung Quốc, và chỉ phổ biến cho giới nhà giàu khi đó do giá cao và khó chăm sóc. Sau nhiều năm nhân giống, số lượng chó Maltese ở Việt Nam đã tăng lên đáng kể, tuy nhiên do giá còn khá cao so với mặt bằng chung, nhiều người yêu chó vẫn chưa thể tiếp cận nên giống Maltese vẫn chưa thực sự phổ biến.
2 – Đặc điểm
- Nhỏ nhắn, tí hon – Maltese được biết tới bởi hình dáng lúc nào cũng giống một chú cún con. Chó Maltese có kích thước nhỏ, chỉ cao 20 – 25 cm, nặng phổ biến từ 2–3 kg và được xếp vào các giống chó đồ chơi (Toy). Có những con chó Maltese siêu nhỏ, được gọi là Tecup Maltese, chỉ cao dưới 15 cm và nặng dưới 1,5 kg.
- Loài chó này có hộp sọ khá tròn và mặt hơi gãy, mõm ngắn và thuôn nhỏ.
- Mũi đen to vừa phải.
- Mắt có màu tối, cặp mắt lồi và to tròn.
- Miệng nhỏ.
- Đôi tai nhỏ, dài, nhiều lông và luôn buông thõng.
- Thân hình Maltese cân đối, chân thẳng, nhỏ nhắn và dài, tuy nhiên do bộ lông quá dày nên chân chúng trông ngắn và rất mập mạp.
- Chó Malta nổi tiếng là giống chó tao nhã quý tộc với bộ lông dài, dày, mềm mịn, mượt mà sát đất và bằng phẳng với một màu trắng mướt, nhẹ nhàng. Lúc còn nhỏ thì lông của chúng ngắn và lượn sóng hoặc quoăn tít.
- Cái đuôi dài, vểnh cao, phủ lông xù rậm rất duyên dáng.
- Nhiều thế kỷ trước, lông chó Malta có có nhiều màu khác như vàng, vàng pha nâu, kem tuy nhiên trong quá trình phổ biến ra thế giới, các nhà lai tạo đã chỉ chọn những chú chó Mal có bộ lông dài quý tộc để đem nhân giống, nhằm tạo ra các thế hệ Maltese lông trắng khác. Các màu lông khác dần dần bị loại bỏ và hầu như biến mất và thế kỷ 20. Hiện cũng có những con đen trắng (trắng toàn thân và đen ở tai, một chút trên mặt hoặc thân), tuy nhiên màu này không được chuộng và cũng không phổ biến. Maltese đen hoàn toàn hoặc có màu đen chủ đạo không được coi là thuần chủng.
3 – Sức khỏe
Maltese có hệ tiêu hóa khá yếu.
Những con chó Maltese siêu nhỏ, kích thước tiny hoặc teacup (cao dưới 15 cm) thường rất dễ bị chấn thương, không để chúng chơi ở những nơi cao như trên giường hoặc trên bàn ghế, việc ngã từ trên giường xuống cũng có thể khiến chúng bị gãy xương.
Ngoài ra, giống chó Maltese cũng rất khỏe mạnh và sống lâu, chúng có tuổi thọ khoảng 15 năm.
Đôi mắt long lanh, to tròn đó có thể nhìn đáng yêu cùng với bộ lông trắng, nhưng để có đôi mắt đó bạn cần lau những vệt nước mắt và gỉ mắt cho chúng hàng ngày để tránh phần lông dưới mắt bị bết và vàng ố.
Chú ý giống chó này dễ bị cháy nắng và gặp vấn đề về hô hấp, di truyền bẩm sinh khác.
4 – Tính cách
Bản tính của Maltese không hề chảnh, hầu hết những chú chó Maltese chảnh hay quấy chủ là do chủ của chúng đã quá nuông chiều, không dạy dỗ chúng một cách cứng rắn khiến chúng mắc hội chứng chó nhỏ (hội chứng của những chú chó Toy cho rằng mình mới thực sự là chủ nhân).
Maltese thông minh, biết nghe lời và dễ huấn luyện trong việc giao tiếp xã hội hoặc các quy tắc trong nhà. Các Maltese đặc biệt nổi bật ở khả năng học hỏi và thể hiện những gì đã học.
Chúng cũng rất ngoan hiền, thân thiện, dễ gần tuy nhiên có thể thể hơi khó tính trong việc ăn uống.
Cần phải có sự dạy bảo cứng rắn và kiên nhẫn đối với loài chó này, không nên quá chiều chuộng nó, vì đôi khi chúng cũng rất bướng bỉnh, cứng đầu và nóng tính. Chúng rất ham chơi nhưng cũng rất tận tụy với chủ nhân của mình.
Khi Maltese vui vẻ, chúng trở nên dũng cảm hơn.
Malta là giống chó vui vẻ và hiếu động: ưa hoạt động, chúng thích chạy nhảy và vận động nhiều.
Đây là một loài chó cưng rất duyên dáng và đáng yêu, chúng khá hòa nhã với những loài vật nuôi khác trong gia đình, nhưng rất cảnh giác và thường sủa khi gặp người lạ hay những con chó khác.
Loài chó này tuy nhỏ nhắn đáng yêu, nhưng nếu bị đau hoặc bị làm cho sợ hãi chúng có thể cắn trả. Vì vậy chúng được khuyến cáo không nên chơi gần với trẻ nhỏ.
5 – Điều kiện sống
Chúng phù hợp với cuộc sống căn hộ, trong gia đình, chúng khá hiếu động trong nhà tuy nhiên chúng sẽ không gây rơi vỡ đồ, hay phá hoại gì cả. Không nên nhốt chúng ngủ ở ngoài trời.
Do cơ thể chó Maltese rất nhỏ nhắn dễ bị chấn thương, không nên để cho Maltese một mình với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, vì dễ gây ra các chấn thương nghiêm trọng cho chó.
Chó Malta là giống chó ôn đới, chúng thích nghi rất tốt với khí hậu lạnh do có bộ lông dài, dày và ấm.
Giống chó Maltese không thích nghi được với thời tiết nóng.
Maltese chứa chan rất nhiều tình yêu bên trong một cơ thể nhỏ nhắn của nó. Và sẽ chẳng có gì hạnh phúc hơn khi chúng được vuốt ve, ôm ấp trong vòng tay tình cảm của chủ nhân.
Mặc dù nhìn rất quý phái tuy nhiên Maltese là giống chó giàu năng lượng, ưa hoạt động, thích chạy nhảy và cần phải được đi dạo và chơi đùa ngoài trời hàng ngày.
Chăm sóc lông cho Malta là công việc vất vả nhất. Người ta yêu Malta vì bộ lông trắng tuyết quý tộc, tuy nhiên chăm sóc bộ lông quý tộc đó khá vất vả. Lông chúng trắng nên dễ bị bẩn, đặc biệt là khi chúng lại là giống chó thích chạy nhảy. Cần vệ sinh và tắm gội cho chúng thường xuyên, tránh kỳ cọ hay chải chuốt quá mạnh. Sau khi tắm cần sấy lông khô ráo, chú ý làm vệ sinh kỹ ở trong tai và các bàn chân của chúng.
Chúng cần phải được thường xuyên cắt tỉa ngắn bộ lông lại, nếu lông quá dài sẽ khiến chúng bị rối lại và xù lên, khiến Maltese đau đớn và có thể dẫn tới những tổn thương da nghiêm trọng.
Bộ lông dài óng mượt của chúng cần được chải hàng ngày và cần phải đặc biệt chú ý nhẹ nhàng vì lông của chúng rất nhạy cảm. Loài này rụng lông rất ít và rất phù hợp với những người bị dị ứng với lông chó.
e:H